آیین تکم و تکمچی اردبیل
رقص عروسکها در آستانه بهار، پیامآور شادی و نوروز در کوچههای بهاری اردبیل
معرفی آیین:
آیین تکم و تکمچی، یکی از زیباترین و نمایشیترین آیینهای سنتی استان اردبیل است که ریشه در فرهنگ غنی و شاد مردم این منطقه دارد. در این مراسم دوستداشتنی، صدای دف و آواز تکمچی با ترکیب حرکات عروسکی، نوید آمدن بهار و حلول نوروز را به خانهها و محلات میبرد. تکم، عروسکی چوبی و خاص است که در دست تکمچی جان میگیرد و همراه با اشعار و ترانههای بومی، لبخند و شور را مهمان قلبها میکند.
زمان برگزاری آیین:
مراسم تکم و تکمچی از چند روز مانده به آغاز نوروز (اواسط اسفند ماه تا سی روز پایانی سال) در شهرها و روستاهای استان اردبیل آغاز میشود و تا تحویل سال نو ادامه دارد. در این ایام، صدای تکمچیها و حرکات شاد تکم، نویدی از پایان زمستان و طلوع بهار را با خود به همراه دارد.
آداب و رسوم:
در این آیین، تکمچی با پوشیدن لباس محلی و در دست داشتن عروسک چوبی تکم، همراه با دف و خواندن اشعار محلی، از خانهای به خانه دیگر میرود. او پیامآور شادی است و با اشعار دلنشینش برای اهالی سلامتی و برکت آرزو میکند. مردم نیز با هدیه دادن شیرینی، آجیل یا سکه از تکمچیها پذیرایی میکنند و مشارکت خود را در این نشاط جمعی نشان میدهند. گاهی کودکان نیز با تکمچی همراه میشوند و در کنار او آواز سر میدهند.
اهمیت فرهنگی و اجتماعی:
آیین تکم و تکمچی، نماد استقبال پرشور مردم اردبیل از بهار و بهانهای برای همدلی، گسترش نشاط، انتقال میراث فرهنگی و تقویت پیوندهای اجتماعی در جامعه است.