آیین خیمهسوزان چهارمحال بختیاری
سوگ سرخ در غروب کربلا؛ آتش اشکها بر دامن شب چهارمحال بختیاری
معرفی آیین:
آیین خیمهسوزان یکی از پرشورترین و تأثیرگذارترین جلوههای عزاداری محرم در استان چهارمحال و بختیاری است که با الهام از واقعه تلخ عاشورا، هر ساله در روز یازدهم محرم برگزار میشود. این آیین بازآفرینی شهادت، غربت و رنج اهل بیت امام حسین (ع) پس از عاشورا بوده و عمق پیوند عاطفی مردم این دیار را با اسطوره کربلا و مظلومیت خاندان پیامبر (ص) بازگو میکند. خیمهسوزان روایت بیصدای اندوهی است که بر خاک تفتیده دشتها میبارد.
شیوه اجرای آیین:
در شامگاه یازدهم محرم، مردم روستاها و شهرهای چهارمحال و بختیاری در محلی از پیش تعیین شده گرد هم میآیند. خیمههایی شبیه به خیمههای اهل بیت برپا میشود و پس از قرائت مرثیهسرایی و توسل عاشوراییان، خیمهها به نشانه واقعه تاریخی عاشورا سوزانده میشود. آتش گرفتن خیمهها همراه با صدای شیون، ضجه و نوای سوزناک نوحهها، فضای معنوی و سوگ را به اوج میرساند.
آیینها و رسوم ویژه:
همراه با سوزاندن خیمهها، مردم خاکسترها را جمعآوری کرده و برای تبرک به خانهها میبرند. برخی، شمع یا مشعل به نشانه نور معرفت و یاد شهدای کربلا روشن میکنند. توزیع نذری، حلوا و خرما میان عزاداران، عقد اخوت و دعا بر زخمهای دل، از رسوم ویژه این آیین است.
نقش فرهنگی و اجتماعی:
آیین خیمهسوزان بیش از یک عزاداری جمعی، تجدید خاطره وفاداری، همدلی و اتحاد مذهبی مردمان چهارمحال و بختیاری است. این مراسم، پیوندی میان نسلها و آینهای از ماندگاری ارزشهای اخلاقی و معنوی در ساختار اجتماعی منطقه است.
نتیجهگیری:
آیین خیمهسوزان شعلهای خاموشناشدنی از سوگواری، شور و یادآوری حقطلبی است؛ برگی ماندگار از دفتر ایمان مردمان چهارمحال بختیاری که هر سال در دل شبهای محرم جان میگیرد