آیین کول چرشنبه (گول چهارشنبه)
شوکوفههای امید بر دامن کوچههای کهن، بوی نو شدن و اشتیاق زیر باران تمنای نوروز
معرفی آیین:
آیین کول چرشنبه، که در میان مردم آذربایجان شرقی به «گول چهارشنبه» نیز شهره است، یکی از کهنترین و دلنشینترین جشنهای پیشواز نوروز در این دیار است. این سنت سرشار از نمادهای امید و پالایش، از دیرباز تا امروز در قلب خانوادهها و محلههای اصیل تبریز و دیگر شهرهای استان طنینانداز شده و هر سال با شکوه و رنگین برگزار میشود.
زمان برگزاری آیین:
این مراسم در غروب سهشنبه آخر سال، یعنی آخرین چهارشنبه پیش از فرا رسیدن نوروز، با رسیدن نسیم بهاری و نوای سرزندگی، مردم آذربایجان شرقی را گردهم میآورد تا به استقبال بهار و خرمی بروند.
آداب و رسوم:
آیین کول چرشنبه با برافروختن آتش در کوچهها و حیاط منازل آغاز میشود؛ آتشی که نماد روشنی، خلوص و گذر از سختیهای سال گذشته به سوی پاکی و آرامش سال نو به شمار میآید. مردم، بهویژه کودکان و جوانان، با شادی و سرودهای محلی از روی شعلههای گرم عبور میکنند و با گفتن عبارتهای آیینی، مراد سلامت و خوشبختی را طلب مینمایند. در این شب برخی خانوادهها شمع نیز روشن میکنند یا با پاشیدن آب و گل روی یکدیگر خرافات و بدیها را از خانه میرانند. پختن خوراکیهایی چون آش و دادن شیرینی و آجیل نیز یکی از جلوههای پررنگ این آیین است که سفرهها را مهمان بوی مهر میکند.
اهمیت فرهنگی و اجتماعی:
کول چرشنبه تنها یک جشن نیست، بلکه تجلی همدلی، صلح، شادمانی و ستایش آیینهای نیاکانی است. این مراسم علاوه بر پاسداشت طبیعت و نو شدن، سبب تقویت پیوند خانوادهها و محلهها و ترویج فرهنگ دوستی در استان آذربایجان شرقی میشود.