جشن مردگان مازندران
سرود آرامش در سکوت شب؛ پیوند زمین و آسمان در حضور بی‌صدای درگذشتگان مازندران
معرفی آیین:
جشن مردگان، آیینی دیرپا و ریشه‌دار در استان مازندران است که با شکوه و احترام، یاد و خاطره درگذشتگان را زنده نگه می‌دارد. این سنت کهن نه تنها گرامیداشت روح گذشتگان، بلکه فرصتی برای نزدیکی دل‌ها و نوشدن پیوندها میان زندگان به شمار می‌رود. مردم مازندران با انجام این آیین، باور دارند که ارواح نیاکان به دنیای زمینی بازمی‌گردند و در کنار خانواده خود حضور می‌یابند. فضایی معنوی و آرام‌بخش سراسر روستاها را در این ایام فرا می‌گیرد و همگان با دل‌هایی پر از یاد و احترام، یاد عزیزان رفته را گرامی می‌دارند.
زمان برگزاری آیین:
موعد زمانی جشن مردگان معمولاً در پایان تیرماه تبری، برابر با اواخر مرداد ماه خورشیدی، برگزار می‌شود. این ایام که در مازندران به نام‌های «پایون ماه مردگان» یا «سیزده روز مرداد ماه» شناخته می‌شود، هر ساله با برگزاری آیین‌ها و رسوم ویژه‌ای فرا می‌رسد.
آیین‌ها و آداب جشن:
در این روزها، خانواده‌ها بر سر مزار درگذشتگان گرد می‌آیند، قبرها را تمیز می‌کنند و شمع، گل و نذورات بر آرامگاه‌ها می‌گذارند. پختن غذاهای محلی و تقسیم آن میان نیازمندان، از رسوم اصلی این آیین است. برخی نیز از بزرگان خانواده دعوت می‌کنند تا قصه‌ها و خاطرات درگذشتگان را بازگو کنند و یاد آن‌ها را با ذکر فاتحه و دعا زنده نگه دارند. این شب و روزهای معنوی، فرصتی برای پررنگ کردن ارزش‌هایی چون گذشت، همدردی و احترام به بزرگان است.
اهمیت فرهنگی و اجتماعی آیین:
جشن مردگان از آیین‌هایی است که همبستگی اجتماعی، حفظ حرمت و انتقال سنت‌های نیاکان را تقویت می‌کند. این آیین، ضمن همدلی و همیاری، کمک به نیازمندان و پاسداشت یاد عزیزان را در بطن فرهنگ مازندران نهادینه کرده است و نسل‌ها را به یاد سوگواران پیشین پیوند می‌زند.
