جشن کوسه ناقالی (ناقالدی) در استان اراک
معرفی رویداد:
جشن کوسه ناقالی (ناقالدی) یکی از آیین‌های دیرینه و شادی‌آفرین در استان اراک و مناطق ترک‌نشین ایران است. این جشن معمولاً در آستانه نوروز یا روزهای پایانی زمستان برگزار می‌شود و ریشه در سنت‌های کهن کشاورزی و باورهای مردم به بازگشت بهار و پایان سرما دارد.
چگونگی برگزاری:
در این آیین، فردی با صورت بزک‌شده، پوشیدن لباس‌های مندرس و نصب کلاه و سبیل مصنوعی به عنوان «کوسه» نقش‌آفرینی می‌کند. «کوسه» به همراه چند نفر دیگر که گاه موسیقی و دف می‌نوازند، در کوچه‌ها و محله‌ها راه می‌افتند، سرودهای طنز و اشعار شاد می‌خوانند و حرکات نمایشی شاد انجام می‌دهند. مردم نیز با خنده و شادی به استقبال آن‌ها می‌روند و گاه به عنوان هدیه یا عیدی به کوسه و همراهانش خوراکی یا پول می‌دهند.
آیین‌ها و جلوه‌های ویژه:
یکی از مهم‌ترین بخش‌های جشن، نمایش‌های طنزآمیز، رقص‌های ساده محلی و دعوت مردم به خنده و خوشی است. چهره‌پردازی اغراق‌آمیز کوسه و شوخی‌های او نمادی از پایان زمستان و تولد دوباره طبیعت است. گاهی کوسه ماجرای ازدواج نمادین یا خوش‌اقبالی برای مردم را هم اجرا می‌کند.
نقش فرهنگی و اجتماعی:
جشن کوسه ناقالی نه‌تنها نمادی از پیوند مردم با آیین‌های باستانی و کشاورزی است، بلکه عاملی برای ایجاد شور و نشاط اجتماعی، تقویت روحیه جمعی و پاسداشت سنت‌های فراموش‌شده محلی محسوب می‌شود. این جشن فرصتی برای آموزش غیرمستقیم امید و نشاط به نسل‌های جوان‌تر نیز هست.
نتیجه‌گیری:
جشن کوسه ناقالی در استان اراک، آیینی سرشار از شادی و معناست که بستر پیوند دوباره مردم با طبیعت، باورهای قدیمی و یکدیگر را فراهم می‌آورد و همچنان یکی از میراث‌های فرهنگی ارزشمند این دیار به شمار می‌رود.
