خیرات مردگان (نیمه برات)
سوگواره مهربانی و پیوند دو جهان، در شبهای رازآلود کهگیلویه و بویر احمد
معرفی رویداد:
آیین خیرات مردگان، که در کهگیلویه و بویر احمد با نام «نیمه برات» شناخته میشود، آیینی ریشهدار و سرشار از مهر انسانی است که در نیمه شعبان هر سال برگزار میگردد. این سنت دیرپا، تبلور همدلی و احترام عمیق مردم به درگذشتگان و پیوند زندگان با عزیزان سفر کرده است. خیرات مردگان، شبی سراسر اندیشه، نیایش و معنویت است که در آن، بارقههای امید و دعا در دل شبهای ساکت کوهپایههای این خطه میدرخشد.
شیوه برگزاری:
در این مراسم، خانوادهها از پسین نیمه شعبان رهسپار آرامستانها میشوند و با خود نان، خرما، حلوا و انواع خوراکیهای محلی به همراه میآورند. شمعافروزی بر مزار عزیزان، قرائت دعا و قرآن، و پخش صدقه یا نذری بین نیازمندان، شاخصههای اصلی آیین خیرات مردگان است. زنان بومی با هنر خاص خود، غذاها را مزین میکنند و کودکان با شادمانی، بستههای کوچک خیرات را میان مردم تقسیم میکنند.
آیینها و جلوههای ویژه:
پوشیدن لباسهای تیره یا ساده، روشن کردن شمع و چراغهای دستی، خواندن سرودهای محلی و برقراری مجالس خاطرهگویی از مهمترین جلوههای این مراسم است. گاه، حکاکی نام درگذشتگان بر قطعات حلوا یا نان و ذکر دعا بر لبان، زیبایی و عاطفه مضاعفی به آیین میبخشد.
نقش فرهنگی و اجتماعی:
این آیین نقشی بنیادین در تقویت پیوندهای اجتماعی ایفا میکند و ارزشهای نیایش، همدردی و بخشش را در جامعه زنده نگاه میدارد. مراسم خیرات مردگان پلی است میان نسلها، و میراث مهربانی و ایثار را از گذشته به آینده منتقل میسازد.
نتیجهگیری:
خیرات مردگان (نیمه برات) نماد زندهی احترام به نیاکان، سنت دعا و وحدت اجتماعی مردم کهگیلویه و بویر احمد است و روح مهربانی را در بطن فرهنگ منطقه جاری نگه میدارد.