طرز تهیه آش شولی یزدی؛ آش سنتی با طعمی ترش و دلچسب از دیار کویر
آش شولی یزدی یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین غذاهای سنتی استان یزد است که به‌خصوص در شب‌های پاییز و زمستان در خانه‌های یزدی‌ها پخته می‌شود. این آش خوش‌رنگ و خوش‌طعم با استفاده از سبزی‌های معطر، عدس، آرد گندم و چاشنی سرکه یا رب انار تهیه می‌شود و طعمی ترش، دل‌نشین و متفاوت دارد. شولی، یکی از نمادهای آشپزی اصیل یزدی است و گاهی آن را به‌عنوان پیش‌غذا یا غذای اصلی در وعده شام سرو می‌کنند.
مواد لازم برای تهیه آش شولی یزدی (برای ۴ نفر)
عدس: ۱ پیمانه
سبزی آش (تره، جعفری، شوید و اسفناج): ۳۰۰ گرم
پیاز: ۲ عدد متوسط
آرد گندم: ۲ قاشق غذاخوری
سرکه یا رب انار (برای طعم ترش): ۳ تا ۴ قاشق غذاخوری
نمک، فلفل و زردچوبه: به مقدار لازم
نعنا خشک: ۱ قاشق غذاخوری
روغن: به مقدار لازم
آب: حدود ۶ لیوان
طرز تهیه آش شولی یزدی
مرحله اول: پخت عدس
عدس را پاک کرده و بشویید، سپس با حدود ۳ لیوان آب و کمی زردچوبه بگذارید روی حرارت ملایم تا بپزد. عدس باید خوب نرم شود.
مرحله دوم: آماده کردن سبزی آش
سبزی‌ها را تمیز بشویید و ریز خرد کنید. پس از نیم‌پز شدن عدس، سبزی‌ها را به آن اضافه کرده و اجازه دهید با هم بجوشند تا سبزی کاملاً بپزد.
مرحله سوم: تفت دادن پیاز و نعنا
یک عدد پیاز را نگینی خرد کرده و در روغن تفت دهید تا طلایی شود. نیمی از آن را کنار بگذارید برای تزئین. در باقی مانده، نعنا خشک را اضافه کنید و فقط چند ثانیه تفت دهید تا نسوزد. این مخلوط را به آش اضافه کنید.
مرحله چهارم: اضافه کردن آرد و لعاب‌دهی
آرد گندم را در یک لیوان آب سرد حل کنید و به آرامی درون آش بریزید. مرتب هم بزنید تا آرد گلوله نشود و آش ته نگیرد. اجازه دهید آش با آرد کمی غلیظ شود و لعاب بیندازد.
مرحله پنجم: چاشنی ترش آش
در پایان پخت، رب انار یا سرکه را به آش اضافه کنید. میزان ترشی را بر اساس ذائقه تنظیم کنید. بعد از افزودن چاشنی ترش، چند دقیقه دیگر آش را بجوشانید تا طعم‌ها به خورد هم بروند.
مرحله آخر: سرو آش شولی یزدی
آش شولی را در کاسه یا بشقاب گود بریزید و با پیاز داغ و نعنا داغ تزئین کنید. این آش خوشمزه معمولاً به صورت گرم و همراه با نان تازه یا نان خشک محلی سرو می‌شود.
نکات مهم در تهیه آش شولی یزدی
میزان ترشی آش را می‌توانید با توجه به ذائقه تنظیم کنید؛ برخی از یزدی‌ها آن را بسیار ترش و برخی ملایم‌تر تهیه می‌کنند.
آرد گندم باعث لعاب‌دهی و غلظت آش می‌شود، اما اگر دوست دارید آش رقیق‌تر باشد، میزان آرد را کمتر بریزید.
بهتر است بعد از افزودن سرکه یا رب انار، آش را زیاد نجوشانید تا ترشی آن حفظ شود.
در برخی نسخه‌های قدیمی‌تر از چغندر رنده‌شده یا کدو هم برای تنوع استفاده می‌شود.
