مراسم علم‌بندی و علم واچینی گیلان
آیین حرکت نمادین ایمان در قلب سنت‌های زنده گیلان
معرفی آیین:
مراسم علم‌بندی و علم واچینی یکی از آیین‌های مذهبی و اجتماعی در استان گیلان است که با شکوه و احترامی خاص برگزار می‌شود. این مراسم با پیشینه‌ای دیرینه به‌عنوان نماد باورهای مذهبی و پیوندی میان جامعه، فرهنگ و ایمان شناخته می‌شود.
زمان و موعد برگزاری آیین:
این مراسم، که یک سنت مذهبی برجسته در گیلان محسوب می‌شود، در روزهای پیش از ماه محرم (برای علم‌بندی) و پس از خاتمه ماه صفر (برای علم واچینی) برگزار می‌گردد. این زمان‌ها نمادی از آغاز و پایان دو ماه پرمحتوا در تقویم مذهبی مسلمانان است و جایگاهی خاص برای اهل مراسم دارد.
روند جشن و مراحل:
علم‌بندی با آماده‌سازی علم و تزئین آن آغاز می‌شود. جوانان، بزرگان و زنان منطقه با همکاری جمعی، علم‌ها را به زیبایی آراسته و با پارچه‌ها و نمادهای دینی تزیین می‌کنند. سپس، در یک مراسم خاص، علم‌ها همراه با نواهای مذهبی به حالت ایستاده در محل مشخصی قرار داده می‌شوند. پس از پایان مراسم سوگواری محرم و صفر، علم واچینی برگزار می‌شود؛ مردم با گردهمایی و نیت‌های نیک، علم‌ها را جمع‌آوری و پارچه‌های آن را برای سال آینده نگهداری می‌کنند. این آیین همراه با دعا، ذکر و گاه صلح‌های محلی صورت می‌گیرد که فضایی آکنده از معنویت را ایجاد می‌کند.
اهمیت فرهنگی و اجتماعی آیین:
مراسم علم‌بندی و علم واچینی، جلوه‌ای از ایمان و وحدت مردمان گیلان است که اهمیت مذهبی و فرهنگی بسیاری در میان جوامع محلی دارد. این مراسم فرصتی برای تقویت پیوندهای اجتماعی و حفظ ارزش‌های دینی در بستر جامعه است و نقش مهمی در انتقال باورها و سنت‌ها به نسل‌های آینده ایفا می‌کند. آیینی که علاوه بر بُعد دینی، بازتاب دهنده همدلی و مشارکت مردمی است و به‌عنوان میراثی ارزشمند همچنان در قلب سنت گیلان زنده است.
