مراسم «علم‌گردانی» در استان اراک
معرفی رویداد:
مراسم «علم‌گردانی» یکی از آیین‌های اصیل و پرشور عزاداری ماه محرم در استان اراک است که به‌ویژه در تاسوعا و عاشورای حسینی با حضور گسترده مردم برگزار می‌شود. این آیین، نمادی از وفاداری مردم به حضرت ابوالفضل العباس (ع) و بازتاب‌دهنده ارادت جمعی به واقعه کربلاست.
نحوه اجرا:
در این مراسم، مردم روستاها و شهرهای اراک در دسته‌های عزاداری گرد هم می‌آیند و علم‌هایی با پایه چوبی بلند که به پارچه‌های مشکی، سبز و یا منقش به نام‌های مقدس مزین شده‌اند را حمل می‌کنند. علم‌داران معمولاً با مهارت خاصی علم‌ها را بر دوش و شانه حمل کرده و در کوچه‌ها، خیابان‌ها یا در ورودی تکایا و حسینیه‌ها به نمایش درمی‌آورند. این حرکت با نوحه‌خوانی، سینه‌زنی و ذکر یا حسین همراه است و هر علم اغلب متعلق به یک محله یا خانواده صاحب‌نذر است.
آیین‌ها و جلوه‌های ویژه:
تزیین هنرمندانه علم‌ها با شال و نیم‌تاج، آینه، پرچم و نشان‌های مذهبی، حضور نسل‌های مختلف، و هم‌آوایی نوحه‌سرایان، صحنه‌ای معنوی و پرشکوه می‌آفریند. رقصاندن علم بر دست علم‌دار و جابجایی آن میان افراد توانا، هیجان و احترام جمعی را دوچندان می‌کند.
نقش فرهنگی و اجتماعی:
علم‌گردانی افزون بر احیای سنت‌های مذهبی، عامل تقویت همبستگی اجتماعی، مشارکت جمعی و احترام به ارزش‌های ایثار و وفاداری است. این مراسم، انتقال‌دهنده خاطرات و مفاهیم عاشورایی به نسل‌های جدید و نماد اتحاد مردم منطقه به شمار می‌آید.
جمع‌بندی:
مراسم علم‌گردانی در اراک ضمن بزرگداشت کربلا، بستری برای نمایش وحدت و ارادت مردم به اهل بیت بوده و نقش مهمی در حفظ هویت دینی و سنت‌های فرهنگی منطقه دارد.
