مراسم علم گردش (علم گردانی) ترکمن‌ها
حرکت پرچم ایمان در مسیر اندوه و ارادت مردمان ترکمن
معرفی آیین:
مراسم علم گردش، یا علم گردانی، آیینی مذهبی و برخاسته از باورهای عمیق مردم ترکمن در استان گلستان است. این مراسم با حسرت و احترام نسبت به اهل بیت پیامبر اسلام (ص) برگزار می‌شود و نمادی از ارادت و پیوند معنوی با این شخصیت‌های والامقام است.
زمان و موعد برگزاری آیین:
علم گردانی ترکمن‌ها معمولاً در ایام محرم و صفر، به‌ویژه روزهای منتهی به تاسوعا و عاشورا، برگزار می‌شود. این زمان، یادآور حرکت‌های تاریخی و حماسی کربلا است که عزت و فداکاری را در دل این فرهنگ زنده نگه داشته است.
شیوه اجرا و جزئیات مراسم:
مراسم علم گردانی با آماده‌سازی علم‌ها آغاز می‌شود. این علم‌ها، که معمولاً با پارچه‌های رنگی و نمادهای مذهبی تزئین می‌گردند، توسط افراد شرکت‌کننده حمل می‌شوند و در مسیرهایی خاص و از پیش تعیین شده به گردش درمی‌آیند. علم‌ها تجسمی از پرچم‌های کربلا بوده و حرکت آن‌ها به سوی محلی مشخص، یادآور رشادت‌های امام حسین (ع) و یارانش است. مراسم با خواندن نوحه‌ها و مرثیه‌های ترکمنی همراه است که فضای آیین را با غم و احترام مزین می‌کند. تجمع مردم برای تماشا و همراهی با این حرکت، اهمیت ویژه‌ای در تقویت وحدت اجتماعی دارد.
اهمیت فرهنگی آیین:
علم گردش نمادی از زنده نگه داشتن ارزش‌های عاشورایی در فرهنگ ترکمن‌هاست. این آیین، علاوه بر جنبه‌های مذهبی، بیانگر حس همدلی و اتحاد میان مردم منطقه است که در قالب یک مراسم جمعی به نمایش درمی‌آید. علم گردانی فرصتی برای تأمل در آموزه‌های دینی و بازنمایی هویت اصیل فرهنگی و معنوی ترکمن‌ها است که همچنان به‌عنوان یکی از میراث‌های ارزشمند این قوم حفظ شده است.
