مراسم قالی شویی مشهد اردهال
شست‌وشوی نمادین ماتم بر رودخانه ارادت در مشهد اردهال
معرفی آیین:
مراسم قالی شویی مشهد اردهال یکی از منحصر‌به‌فردترین آیین‌های مذهبی و سنتی ایران است که در روستای تاریخی مشهد اردهال، واقع در نزدیکی شهرستان کاشان در استان اصفهان برگزار می‌شود. این مراسم که ریشه در واقعه شهادت سلطان علی بن محمد باقر (ع)، فرزند امام پنجم شیعیان، دارد، نمادی از تشییع پیکر و شست‌وشوی آن در دوران گذشته است. آیین قالی شویی مشهد اردهال به دلیل قدمت و ویژگی‌های خاص خود، به‌عنوان میراث فرهنگی ناملموس ایران در فهرست یونسکو نیز به ثبت رسیده است.
موعد زمانی آیین:
مراسم قالی شویی مشهد اردهال هر سال در دومین جمعه از ماه مهر شمسی برگزار می‌شود. این روز که به «جمعه قالی» معروف است، یادآور روز شهادت امامزاده واجب‌التعظیم در این منطقه است. زائران و عزاداران از نقاط مختلف ایران، به‌ویژه اهالی فین کاشان و روستای خاوه اردهال، در این روز به مشهد اردهال می‌آیند.
چگونگی برگزاری مراسم:
هسته اصلی این مراسم، حمل قالی مقدسی است که نمادی از پیکر مطهر امامزاده است. اهالی روستای خاوه، که به‌طور سنتی متولی این کار هستند، قالی را بر دوش گرفته و در حالی که چوب‌دستی‌هایی را به نشانه خونخواهی در دست دارند و نوحه می‌خوانند، آن را به سمت چشمه آبی که در نزدیکی آرامگاه قرار دارد، می‌برند. در آنجا، قالی به‌صورت نمادین شسته شده و سپس به جایگاه اولیه بازگردانده می‌شود. این حرکت، با فریادهای مذهبی و ابراز ارادت عزاداران همراه است و فضایی سرشار از معنویت و حماسه ایجاد می‌کند.
اهمیت فرهنگی مراسم:
آیین قالی شویی مشهد اردهال فراتر از یک مراسم عزاداری ساده است. این آیین، پیوندی عمیق میان تاریخ، مذهب و فرهنگ مردم منطقه ایجاد کرده و نمادی از پایبندی آنان به ارزش‌های دینی و تاریخی است. ثبت جهانی این مراسم نشان‌دهنده اهمیت آن در سطح بین‌المللی و ضرورت حفظ و انتقال آن به نسل‌های آینده است. این مراسم همچنین نقش مهمی در جذب گردشگران مذهبی و فرهنگی به استان اصفهان و منطقه کاشان ایفا می‌کند و به معرفی آداب و رسوم غنی این دیار کمک می‌نماید.
