مراسم نخل برداری یزد
تشییع نمادین حماسه، بر شانه‌های ارادت در کویر ایمان
معرفی آیین:
مراسم نخل برداری یکی از پرشورترین و نمادین‌ترین آیین‌های عزاداری ماه محرم در ایران است که اوج برگزاری آن را می‌توان در استان یزد مشاهده کرد. نخل، سازه‌ای چوبی و عظیم شبیه به برگ درخت خرما است که نمادی از تابوت یا پیکر مطهر امام حسین (ع) در واقعه کربلا به شمار می‌رود. این آیین که ریشه‌ای عمیق در تاریخ و فرهنگ مذهبی مردم یزد دارد، در بسیاری از شهرها و روستاهای استان از جمله شهر یزد (به‌ویژه در میدان امیرچخماق)، تفت، مهریز و اشکذر با شکوه خاصی برگزار می‌شود. علاقه‌مندان به آیین‌های محرم با جستجوی «نخل برداری یزد»، «عزاداری محرم در یزد» و «میدان امیرچخماق محرم» به دنبال اطلاعات این مراسم هستند.
موعد زمانی آیین:
اوج مراسم نخل برداری هر ساله در روز عاشورا، دهمین روز از ماه محرم، برگزار می‌شود. در برخی مناطق، این آیین در روزهای تاسوعا یا حتی شام غریبان نیز انجام می‌پذیرد، اما اصلی‌ترین و معروف‌ترین آن در روز عاشورا و همزمان با سالروز شهادت امام حسین (ع) است.
چگونگی برگزاری مراسم:
نخل که گاه وزن آن به چندین تن می‌رسد، با پارچه‌های سیاه و سبز، آیینه‌ها، شمشیرها و خنجرها، میوه‌ها و شال‌های رنگی تزئین می‌شود. در روز عاشورا، صدها نفر از عزاداران، به خصوص مردان قوی‌هیکل، نخل را بر شانه‌های خود گرفته و آن را در اطراف حسینیه یا میدان اصلی شهر به حرکت درمی‌آورند. این حرکت با نوحه‌خوانی، سینه‌زنی، زنجیرزنی و فریادهای یا حسین (ع) همراه است و فضایی پر از حزن و اندوه و در عین حال حماسه ایجاد می‌کند. در شهر یزد، نخل میدان امیرچخماق شهرت جهانی دارد.
اهمیت فرهنگی مراسم:
مراسم نخل برداری تنها یک سنت مذهبی نیست؛ این آیین کهن که با کلیدواژه‌های «گردشگری مذهبی محرم»، «آیین‌های عاشورایی ایران» و «میراث ناملموس یزد» در فضای وب معرفی می‌شود، نمادی از ارادت بی‌شائبه مردم ایران به اهل‌بیت (ع) و حفظ خاطره کربلا است. این مراسم به تقویت همبستگی اجتماعی میان عزاداران کمک کرده و با جذب گردشگران مذهبی و فرهنگی، به معرفی غنای فرهنگی و پایبندی دینی مردم یزد می‌پردازد. نخل برداری به عنوان یک میراث معنوی، نقش مهمی در انتقال ارزش‌های عاشورا به نسل‌های جدید ایفا می‌کند.
