مراسم چمچه خاتون همدان
رقص نسیم و ندای باران؛ زمزمه‌ای از اعماق باورهای کهن
معرفی آیین:
مراسم چمچه خاتون همدان، آیینی پررمزوراز در سنت‌های کشاورزی و مذهبی استان همدان است که برای باران‌خواهی و افزایش خیر و برکت محصولات زراعی برگزار می‌شود. این رویداد به‌ویژه در شهر همدان و روستای چمچه خاتون، واقع در ۱۵ کیلومتری مرکز استان، ریشه دارد و سال‌هاست محل تجمع روستاییان، کشاورزان و علاقه‌مندان به آیین‌های بومی است. در این مراسم، زنان و مردان با نواختن دهل و سرنا، نوای دعای خیر و صلوات را در فضای باز تکرار می‌کنند تا باران رحمت الهی را فرا بخوانند.
موعد زمانی آیین:
این آیین مردم‌پسند هر سال اواسط فروردین و همزمان با آغاز فصل سبزینگی و نیاز مزارع به باران برگزار می‌شود. در دوره‌های اخیر، مراسم در روزهای ۱۵ و ۱۶ فروردین در روستای چمچه خاتون و برخی محلات قدیمی شهر همدان برگزار شده است تا هوای مطبوع بهاری همراه با نوای دعای جمعی، شور و شوق مراسم را دوچندان کند.
چگونگی برگزاری مراسم:
آیین با گردهمایی اهالی روستا در کنار چشمه‌سار مقدس «چمچه خاتون» آغاز می‌شود. کشاورزان با در دست داشتن چمچه (کفگیر) و سطل‌های سفالی، آب چشمه را بر سر مزارع خود می‌ریزند و با زمزمه دعا و صلوات، از خداوند طلب نزول باران می‌کنند. سپس گروه‌های موسیقی محلی با نی و دهل، فضایی روحانی و مهیج پدید می‌آورند. پذیرایی از مهمانان با انواع شیرینی‌های سنتی و آش محلی در حاشیه مراسم صورت می‌گیرد و کارگاه‌های آموزش روش‌های نوین بهره‌وری آب و خاک برگزار می‌شود.
اهمیت فرهنگی مراسم:
ثبت آیین چمچه خاتون همدان در تقویم میراث معنوی استان، نشانگر اهمیت آن در حفظ باورها و سنت‌های کشاورزی همدان است. این مراسم نه‌تنها نمادی از همبستگی و تلاش جمعی مردم برای تأمین آب و غذاست، بلکه فرصتی است برای ترویج «گردشگری روستایی همدان» و شناخت هرچه بهتر جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی روستای چمچه خاتون.
