مراسم چهاردهمی
افق خاطرات بر غروب چهاردهم؛ چراغی بر آرامگاه و یاد یار
معرفی آیین:
مراسم چهاردهمی، از سنن ریشهدار مردم هرمزگان است که به یاد چهاردهمین روز پس از درگذشت عزیزی برگزار میشود. این آیین، وصل بیصدای گذشته و آینده است؛ هنگامی که اهالی محله برای ادای احترام و یادبود درگذشتگان، گرد هم میآیند. چهاردهمی نهتنها نشانی از تعلق، که نشانهای از فرهنگ همدلی و احترام به خاطرات گذشتگان در این سرزمین است.
شرح مراسم و فضای آیین:
با فرارسیدن چهاردهمین روز از فقدان، خانواده متوفی خانه دل را به روی مردم میگشاید. فضای مراسم سرشار از اندوهی نجیب و پذیرایی صمیمانه است. دوستان و آشنایان با خواندن سورههایی از قرآن، مرثیهخوانی و شنیدن احادیث معنوی، غم خود را تسکین میدهند و غبار دل را با دعا و یادآوری صفای متوفی فرومینشانند. فضای خانه با چای گرم، خرما، و نانهای محلی دلگرمی میگیرد و زمزمه آرام آیات، جان تازهای به مجلس میبخشد.
سنتها و آداب جانبی:
از رسوم جدانشدنی این آیین، پخت نذری و تقسیم آن میان حاضران و نیازمندان است. همچنین، برخی از ریشسفیدان و پیران خاندان درباره زندگی و منش نیکوی متوفی سخن میگویند؛ انتقال پیام صبر و پایداری به بازماندگان با تلخی غم در کلام، اما گرمی امید در نگاه. برخی نیز شمع یا چراغی بر مزار او روشن میکنند تا نماد استمرار یاد او در دلها باشد.
اهمیت فرهنگی و اجتماعی:
مراسم چهاردهمی بیش از یک تجمع سوگ است؛ آیینی معتبر برای تقویت حلقه همدلی میان اهالی و بزرگداشت منش انسانیت. این مراسم به تقویت روح جمعی، انتقال ارزشهای اخلاقی به نسل تازه و ماندگاری فرهنگ تسلیت و احترام در ساختار اجتماعات جنوب یاری میرساند.