مراسم شونشینی (شب‌نشینی)
آوای بلند قصه‌ها زیر سقف ستارگان، همدلی در شب‌های گرم ایل
معرفی آیین:
مراسم «شونشینی» یا همان شب‌نشینی، یکی از آیین‌های دیرپای مردم استان ایلام است که ریشه در فرهنگ عمیق روستایی و عشایری این خطه دارد. شونشینی همان نشستن شبانه اهالی دور هم برای گفت‌وگو، نقل خاطرات و شعرخوانی است؛ آیینی که گرما و صفای خانه‌ها را در شب‌های بلند سال دوچندان می‌کند و فرصتی برای همدلی، آموزش و انتقال فرهنگ میان نسل‌ها فراهم می‌آورد.
زمان و مکان برگزاری آیین:
شونشینی عمدتاً در شب‌های سرد پاییز و زمستان، و به‌ویژه شب‌های طولانی دی‌ماه و بهمن‌ماه برگزار می‌شود؛ زمانی که سرمای هوا مردم را گرد شومینه‌های گلی، کرسی‌های قدیمی یا آتش‌های گرم و زنده جمع می‌کند و فرصت ایده‌آلی برای برپایی محافل صمیمانه به شمار می‌رود. این آیین اغلب در خانه بزرگان یا اهالی خوشنام روستا شکل می‌گیرد، اما سراسر شهرها و روستاهای ایلام میزبان این سنت هستند.
آداب و شیوه برگزاری:
در شونشینی، اهالی هر شب دور هم جمع می‌شوند؛ بزرگترها قصه‌های قدیمی، افسانه‌ها و پندهای نیاکان را با شور و حرارت روایت می‌کنند، جوانان با شوخی‌ها و لطیفه‌های محلی جمع را گرم می‌کنند و زنان با آوازها و لالایی‌های محلی به جمع صفا می‌بخشند. تهیه و خوردن خوراکی‌هایی مانند شیرینی‌های محلی، آش یا چای تازه‌دم، بخشی جدانشدنی از این شب‌نشینی‌هاست و کودکان نیز با مشتاقی به حرف‌های بزرگترها گوش می‌دهند.
اهمیت فرهنگی و اجتماعی:
شونشینی محملی است برای انتقال میراث فرهنگی ایلام، تقویت پیوندهای خانوادگی و اجتماعی و ایجاد فضایی گرم و بی‌ریا میان دوستداران سنت و اصالت. این آیین یادآور زیبایی‌های زندگی جمعی و قدرشناسی از لحظات ساده و صمیمانه است.
